ఇంటర్నెట్ అంటే ఏమిటి? వరల్డ్ వైడ్ వెబ్ అంటే ఏమిటి?

ఇంటర్నెట్ అంటే ఏమిటి? వరల్డ్ వైడ్ వెబ్ అంటే ఏమిటి?

వేమూరి వేంకటేశ్వరరావు

చాల మందికి ఇంటర్నెట్ కి వరల్డ్ వైడ్ వెబ్ కి మధ్య ఉన్న తేడా తెలియదు. ఈ రెండింటిని ప్రత్యామ్నాయ పదబంధాలుగా వాడెస్తూ ఉంటారు. అలా చెయ్యడం వల్ల కొంప ములిగిపోయే నష్టం ఏమీ లేదు కాని ఈ రెండింటికి మధ్య తేడా ఉండడం ఉంది.

ఇంటర్‌నెట్

చిన్న ఉదాహరణతో మొదలెడతాను. మన దేశంలో దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న  ఊళ్లని ఎన్నింటినో కలుపుతూ రైలు మార్గాలు ఉన్నాయి. ఈ మార్గాలన్నీ గుర్తించిన దేశపటాన్ని చూస్తే అంతా గజిబిజిగా అల్లిక అల్లిన గుడ్డలా గీతలు కనిపిస్తాయి. దీనిని మనం ఇంగ్లీషులో అయితే “రైల్వే నెట్‌వర్క్” (railway network) అంటాం. తెలుగులో కావలిస్తే “వలలా అల్లుకుపోయిన రైలు మార్గాలు” అని అనవచ్చు, లేదా టూకీగా “రైలు మార్గాల వలయం” అనో మరీ టూకిగా “రైలు వలయం” అనో అనొచ్చు.

ఇప్పుడు ఒక్క సారి చరిత్రలో వెనక్కి వెళదాం. మనకి స్వతంత్రం రాక పూర్వం మన దేశంలో ఈ రైలు మార్గాలని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం నడిపేది కాదు; ప్రెవేటు రంగంలో కంపెనీలు నడిపేవి. మద్రాస్ సదరన్ మరాటా రైల్వే వారి మార్గం ఒకటి మద్రాసు నుండి వాల్తేరు వరకు వెళ్లేది. ఇలాంటి మార్గాలు ఇంకా చాలా ఉన్నాయి. వీటన్నిటిని కలిపి ఎం. ఎస్ .ఎం. రైలు వలయం అనేవారు. బెంగాల్ నాగపూర్ రైల్వే వారి మార్గం ఒకటి వాల్తేరు నుండి హౌరా వరకు వెళ్లేది. ఇలాంటి మార్గాలు వారికీ చాలా ఉండేవి. వీటన్నిటిని కలిపి బి. ఎన్. ఆర్. రైలు వలయం అనేవారు. ఇలాగే “నైజాం రైలు వలయం,” “మైసూర్ రైలు వలయం” వగైరాలు ఉండేవి. ఇవన్నీ వేర్వేరు రైలు వలయాలు. అయినప్పటికీ ఒకరి రైలు బళ్లు మరొకరి పట్టాల మీద ఇబ్బంది లేకుండా నడిచేవి. ఈ రకం ఏర్పాటుని “అంతర్‌వలయం” అనొచ్చు (అంతర్‌జాతీయం లా). అనేక దేశాల ఉమ్మడి సంస్థలకి పేర్లు పెట్టవలసి వచ్చినప్పుడు ఇంగ్లీషులో “ఇంటర్” (inter) అనే విశేషణం వాడతాం. అదే విధంగా అనేక వలయాలని ఉమ్మడిగా ఉపయోగించినప్పుడు ఆ ఉమ్మడి వలయాన్ని “ఇంటర్‌నెట్” అనొచ్చు; లేదా తెలుగులో “అంతర్‌వలయం” అనో “ఉమ్మడి వలయం” అనో పిలవచ్చు. చేపలని పట్టే వలని జాలం అనిన్నీ, పట్టేవాడిని జాలరి అనీ అన్నట్లే, పైన చెప్పిన రైలు మార్గాల అమరికని అంతర్జాలం అనిన్నీ ఈ అంతర్‌జాలాన్ని వాడే వారిని అంతర్‌జాలరులు అనిన్నీ కూడా అనొచ్చు. స్వతంత్రంగా ఆలోచించగలిగినన్నాళ్లూ పేర్లకి ఏమి కొదవ?

వరల్డ్ వైడ్ వెబ్

మా ఊరు రైలు స్టేషన్ లో “సామానులని నిల్వ చేసే గిడ్డంగి” (గొడౌను) ఉంది. దీనినే గోదాం అని కాని, మండీ అని కాని అంటారు. మా ఉరుపాటి ఊళ్లన్నిటిలోను ఇలాటి గిడ్డంగులు ఉంటాయి. మా ఊరు నుండి ఎగుమతి చేసే ఖద్దరు బట్టలు, బెల్లం, చింతపండు, అడ్డాకులు, తమలపాకులు, మామిడి పళ్లు, వగైరాలు ఈ గిడ్డంగిలో ఉన్న గదులలో పేర్చేవారు - బండి వచ్చి బరువులు ఎక్కించుకుని మోసుకుపోయేవరకు. ఇలా ప్రతి ఊళ్లోను ఎగుమతులు, దిగుమతులు చెయ్యవలసిన సరకులని దాచడానికి గిడ్డంగి గదులు ఉంటాయి కదా. ఇలా ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అల్లుకుపోయిన గిడ్డంగులని “విశ్వ వ్యాప్త గిడ్డంగుల అల్లిక” అందాం. దీనినే ఇంగ్లీషులో అంటే “వర్ల్డ్ వైడ్ వెబ్” (World Wide Web) అవుతుంది. ఇక్కడ “వెబ్” అన్న పదం “స్పైడర్ వెబ్” (spider web) లాంటి ప్రయోగం కనుకనున్నూ, “స్పైడర్ వెబ్” ని తెలుగులో “సాలె గూడు”  అని కాని, “సాలె పట్టు” అని కాని అంటాము కనుకనున్నూ, “వర్ల్డ్ వైడ్ వెబ్” (world wide web లేదా WWW) ని “ప్రపంచ పరివ్యాప్తమైన పట్టు” లేదా “పపప” అనొచ్చు.

రైలు పట్టాలు లేకుండా కేవలం గిడ్డంగులు, ఆ గిడ్డంగులలో సామానులు ఉండి మాత్రం ఏమి లాభం? అలాగే రైలు మార్గాలు ఉండి, వాటి మీద రవాణా చెయ్యడానికి సరుకులు లేకపోతే ఏమి ప్రయోజనం? కనుక రైలు మార్గం లాంటి ఇంటర్‌నెట్టూ, అల్లుకుపోయిన గిడ్డంగులు లాంటి వర్లడ్ వైడ్ వెబ్బూ, రెండూ ఉంటేనే ప్రయోజనం. ఇంటర్‌నెట్ రవాణాకి కావాలి. వెబ్ సరుకులు దాచుకుందికి కావాలి. ఈ ఉపమానం ఇంతటితో సమాప్తం.

ఇప్పుడు రైలు మార్గాలకి బదులు సమాచార ప్రసార మార్గాలు – అంటే టెలిఫోను సౌకర్యాలలాంటివి – చూద్దాం. రైలు మార్గాలలాగే ఈ సమాచార ప్రసార మార్గాలు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఉన్నాయి కదా. ఇప్పుడు ఈ సమాచార వలయానికి (అంతర్జాలానికి, ఇంటర్‌నెట్‌కి) మన కంప్యూటరుని (గిడ్డంగిని, వెబ్ పేజిని) తగిలించేమనుకొండి. మనం ఇతరులతో పంచుకోవాలనుకున్న  వ్యాసాలు, కథలు, ఛాయాచిత్రాలు, పాటలు, వగైరాలని మన కంప్యూటర్‌లో ఉన్న మన “గిడ్డంగి” లో పెడితే అప్పుడు అవన్నీ ఆ సమాచార వలయంతో లంకించుకున్న వారందరి అందుబాటులోకి వస్తాయి. టూకీగా ఇదీ మన పఠనాంశం.

మనం ఇతరులతో పంచుకోదలచిన సమాచారాన్ని కంప్యూటర్‌లో ఎక్కడ దాచుకుంటామో ఆ స్థలం “మన వెబ్‌సైట్”  లేదా తెలుగులో  “మన గిడ్డంగి” అనో  “మన ఆటపట్టు” అనో అందాం. ఈ ఆటపట్టులో ఉండేవి చింతపండు, బెల్లం కాదు - సమాచారం. కనుక ఈ “వెబ్ సైట్” (ఆటపట్టు) ని పుస్తకంలో పేజీలలా అమర్చుకుంటే చదివేవారికి సదుపాయంగా ఉంటుంది. అప్పుడు ప్రతి పేజీని “వెబ్ పేజ్” (web page) లేదా “పట్టు పుట” అని కాని “పట్టు పత్రం” అని కాని అనొచ్చు. పుస్తకానికి ముఖపత్రం ఎలాంటిదో అలాగే ఆటపట్టు (“వెబ్ సైట్”)  కి ముఖపత్రం (“హోం పేజి”) అలాంటిది. పుస్తకం కొనేవాడు అట్ట మీద బొమ్మ చూసి కొంటాడు. ఇంట్లోకి వచ్చేవాడు వీధి వాకిలి ఎలా ఉందో చూస్తాడు. (ఇల్లు చూడు, ఇల్లాలిని చూడు.) కనుక  మన వెబ్ సైట్ కి అందంగా ఉన్న ముఖపత్రం ఒక ముఖ్యమైన అంగం.

ఇళ్లకి చిరునామాలు లేదా విలాసాలు ఉన్నట్లే ఈ వెబ్ సైట్లకి (ఆటపట్లకి) కూడ చిరునామాలు ఉంటాయి. ఉత్తరం చిరునామాలో వ్యక్తి పేరో, సంస్థ పేరో ఉండడమే కాకుండా, ఊరు పేరు దేశం పేరు ఉంటాయి అన్న విషయం మరచిపోకండి. వెబ్ సైట్ల చిరునామాని ఇంగ్లీషులో URL (Universal Resource Locator) అంటారు.  ఉదాహరణకి http://www.Friendsoftelugu.org అనే చిరునామానే తీసుకుందాం. ఇందులో http అనేది ఇది ఏ రకం వెబ్ సైటో చెబుతుంది. అంటే  వెబ్ సైట్లలో రకాలు ఉంటాయన్నమాట. తరువాత :// ని చూడగానే కంప్యూటర్ (బ్రౌజర్)  రాబోయేది ఒకానొక రకం వెబ్ సైటు విలాసం అని తెలుసుకుంటుంది. ఈ విలాసంలో “మాటకీ మాటకీ మధ్య” చుక్కలు మాత్రమే ఉండొచ్చు (కామాలు, కోలన్లు, వగైరా విరామ చిహ్నాలు నిషిద్ధం). తరువాత Friendsoftelugu అనేది వెబ్ సైటు పేరు. తరువాత చుక్క, ఆ చుక్క తరువాత “ఆర్గ్” (org) - అంటే ఇది ఏ రకం సంస్థో చెబుతోందన్న మాట. దీనిని ఇంగ్లీషులో “డొమైన్ నేం” (domain name) అంటారు; తెలుగులో “ఇలాకా పేరు” అందాం. ఇలాకా అంటే అధికార పరిధి అని అర్థం.

ఎక్కువ తరచుగా తారసపడే ఇలాకా పేరు (domain name) “డాట్ కాం” (.com); దీనిని వ్యాపార సంస్థలకి కేటాయించేరు. విద్యాసంస్థలు వాడే ఇలాకా ని “డాట్ ఇడియు” (.edu) అంటారు. అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలకి బయట  ఇలాకా పేరు తరువాత ఆయా దేశాల పేర్లు, రెండక్షరాల సంక్షిప్తం రూపంలో, వాడతారు. ఇండియాలో ఉన్న సంస్థల పేర్ల చివర “డాట్ ఇన్” (.in) అని ఉండడం గమనించే ఉంటారు.  సాధారణంగా పైన ఉదహరించిన URL చివర /index.html అని మరొక అంశం ఉండొచ్చు. ఒక వెబ్ సైట్  లో ఎన్నో పుటలు పుస్తకరూపంలో అమర్చి ఉన్నాయని అనుకుందాం.  అపుడు http://Friendsoftelugu.org/ అనే విలాసం మాత్రమే వాడితే ఆ పుస్తకం లో ఏ పేజీకి వెళ్లాలి? మనం ఏ పేజీకి వెళ్లాలో నిర్ద్వందంగా చెప్పలేదు కనుక కంప్యూటరు మనని “విషయసూచిక” ఉన్న పేజీకి తీసుకెళుతుంది. ఈ విషయసూచిక ఉన్న పేజీ పేరే index.html.

మన ఇంటికి వచ్చేవారంతా వీధి గుమ్మంలోకి వచ్చి తలుపు తడితే బాగుంటుంది కాని పాలవాడు పెరటి గుమ్మంలోకి వచ్చి పెళ్లాంతో సరసాలాడతానంటే ఏమి బాగుంటుంది? అందుకని పట్టు పుటని index.html పేజిగా నిర్మిస్తే మన వెబ్ సైట్‌కి వచ్చేవారందరికీ ముందుగా ముఖపత్రం కనిపిస్తుంది.

వెబ్ బ్రౌజర్ అంటే ఏమిటి?

ముందు బ్రౌజర్ అంటే ఏమిటో తెలుసుకుందాం. కంప్యూటర్ యుగానికి ముందే ఈ మాట ఇంగ్లీషు భాషలో వాడుకలో ఉంది. గ్రంథాలయానికి వెళ్లినప్పుడు కాని, పుస్తకాల దుకాణానికి వెళ్లినప్పుడు కాని మనం సాధారణంగా అట్ట మీద బొమ్మ చూసో, పేరు చూసో ఒక పుస్తకాన్ని ఎన్నుకుని విప్పి చూస్తాం. ఒక నిమిషం పోయిన తరువాత ఆ పుస్తకాన్ని తిరిగి బీరువాలో పెట్టెస్తాం. మరొక పుస్తకం తీస్తాం, చూస్తాం, పెట్టెస్తాం. ఈ రకం పనిని “బ్రౌజింగ్” అంటారు. ఈ పని చేసే వ్యక్తిని "బ్రౌజర్" అంటారు. అంటే తెలుగులో “చూడ్డం, పరిశీలించడం, వీక్షించడం,” వగైరా పనులని "వీక్షించడం" అనిన్నీ, ఆ పని చేసే వ్యక్తిని "వీక్షకి" అనిన్నీ అందాం. చీరల కొట్లోకి వెళ్లి మన ఆడవాళ్లు చేసే పనిని కూడ “బ్రౌజింగ్” అనొచ్చు.

“వెబ్ బ్రౌజింగ్” అంటే పైన చెప్పిన పనినే పుస్తకాల దుకాణంలోనో, గ్రంథాలయంలోనో, చీరల కొట్లోనో కాకుండా “పపప” మీద చెయ్యడం. వరల్డ్ వైడ్ వెబ్ (పపప) అంటే ప్రపంచవ్యాప్త పట్టు పుటల సమాహారం అనుకున్నాం కదా. మనం మన ఇంట్లో మన కంప్యూటర్ దగ్గర కూర్చున్నప్పుడు, ఈ ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ఈ పేజీలన్నీటిని ఎలా చూడడం? ఈ పని చెయ్యడానికి ప్రత్యేకంగా రాసిన ఒక క్రమణిక (program) కావాలి. ఈ క్రమణికనే “వెబ్ బ్రౌజర్” అంటారు.  వెబ్ బ్రౌజర్ అంటే నిరవాకి (ఆపరేటింగ్ సిస్టం) కాదు, అన్వేషణ యంత్రం (search engine) కాదు. ఈ వెబ్ బ్రౌజర్ అనే క్రమణికకి మనం ఒక "వెబ్ సైటు" చిరునామా ఇస్తే ఆ చిరునామా గల పట్టుపుటలో ఏముందో వెబ్ బ్రౌజర్ చూపిస్తుంది. కనుక దీనిని "పట్టు దర్శని" అనొచ్చు.

మనకి బజారులో రకరకాలైన పట్టు దర్శనులు దొరుకుతున్నాయి. మైక్రోసాఫ్ట్ కంపెనీ వారు ఎక్స్‌ప్లోరర్ (Explorer) కి మద్దత్తు ఇస్తే, ఏపిల్ కంపెనీ వారు సఫారీ (Safari) కి మద్దత్తు ఇస్తున్నారు. గూగుల్ కంపెనీ వారు క్రోం (Chrome) ని వెనకేసుకొస్తున్నారు. ఏ కంపెనీకి చెందని జనతా దర్శని పేరు ఫైర్‌ఫాక్స్ (Firefox). ఒకరి గణాంకాల ప్రకారం వీటన్నిటిలోను ఎక్కువ జనాదరణ పొందినవి, ఆ క్రమంలో, క్రోం, ఫైర్‌ఫాక్స్, ఎక్స్‌ప్లోరర్, సఫారీ. తమాషా ఏమిటంటే అన్ని దేశాలలోనూ ఈ జనాదరణ ఒకేలా లేదు. ఇక్కడ చెప్పిన గణాంకాలు బల్ల మీద పెట్టుకుని వాడుకునే కంప్యూటర్ల విషయంలోనే. అరచేతిలో ఇమిడే కంప్యూటర్ల విషయానికి వస్తే సఫారీ ఎక్కువ ఆదరణలో ఉన్నట్లు కనిపిస్తోంది. కనుక గణాంకాలని గభీమని గుడ్డిగా నమ్మడానికి వీలు లేదు.

వై2కె సమశ్య

వై2కె సమశ్య

వేమూరి వేంకటేశ్వరరావు

తెలుగువాళ్లు 1990 దశకంలో తంబ తంబలుగా అమెరికా రాడానికి, ఇండియాలో ఇన్‌ఫోసిస్, విప్రో, సత్యం వంటి కంపెనీలు అంతర్జాతీయ వ్యాపార రంగంలో కాలు నిలదొక్కుకుని లేవడానికి  ఈ“వై2కె” సమశ్య ప్రత్యక్షంగాను, పరోక్షంగాను ఎంతో దోహదం చేసిందని నమ్మే వాళ్లల్లో నేను ఒకడిని. కనుక “వై2కె” సమశ్య కాదు; దేవుడు భారతీయులకి ఇచ్చిన ఒక వరం.

ఏమిటీ “వై2కె సమశ్య?” ఏమా కథ?

ఈ సమశ్య ఏమిటో అర్థం చేసుకోవడం చాల తేలిక. మనందరికీ తేదీ రాసేటప్పుడు ఒక అలవాటు ఉంది. ఉదాహరణకి 17-1-38 అని ఇండియాలోను 1/17/38 అని అమెరికాలోనూ రాసినప్పుడు దాని అర్థం 17 జనవరి 1938 అని. బద్ధకించో, సోమరితనం వల్లో, కలంలో సిరా అయిపోతుందనే లోభత్వం వల్లో, కాగితం మీద చోటు సరిపోకో – సవా లక్ష కారణాలు ఉండొచ్చు – మనం 1938 అని రాయడానికి బదులు 38 అని రాసి ఊరుకుంటాం. రాసే వాళ్లు మానవులు, చదివి అర్థం చేసుకునే వాళ్లు మానవులు అయినంతసేపు ఈ అలవాటు వల్ల ఏ చిక్కులూ రావు; మన మెదడు పరిస్థితులని సందర్భోచితంగా అర్థం చేసుకోగలదు.

కంప్యూటర్లు  వచ్చిన కొత్త రోజులలో క్రమణికలు (programs) రాయవలసి వచ్చినప్పుడు ఈ అలవాటు వల్ల కొంతవరకు, మరెన్నో కారణాంతరాల వల్ల కొంతవరకు, తారీఖు రాయడానికి 17-1-38 వంటి పద్ధతే వాడేవారు; అంటే సంవత్సరాన్ని సూచించడానికి 1938 అని నాలుగు దశాంశ అంకెలు రాయడానికి బదులు 38 అని రెండే అంకెలు వేసి ఊరుకునేవారు. ఈ అలవాటు ఇంతలా నాటుకి పోడానికి బలవంతమైన కారణాలు ఉన్నాయి:

1.        మనం రోజూ తేదీలు అలానే వేస్తాం. ఆ అలవాటే క్రమణికలలోకి జొరబడింది.

2.        ఎప్పుడో 1960 దశకంలోను, 1970 దశకంలోను రాసిన క్రమణికలు 40 ఏళ్లు పైబడి వాడుకలో ఉంటాయని ఎవ్వరూ అనుకోలేదు. ఆ క్రమణికలు రాసినప్పుడు ఎవ్వరూ సంవత్సరం 1999 నుండి 2000 కి మారిన సందర్భంలో రాబోయే చిక్కుల గురించి పట్టించుకోలేదు. పట్టించుకున్నా ఎప్పుడో రాబోయే సమశ్యకి ఇప్పటి నుండీ డబ్బు ఖర్చు పెట్టడం ఎందుకని, మన రాజకీయ నాయకులలా, వెనకాడి ఉంటారు.

3.        సంవత్సరాన్ని నాలుగంకెల సంఖ్యలా చూపినంత మాత్రాన్న ఎక్కువ ఖర్చు ఎందుకు అవుతుందా? కంప్యూటరు కొట్లో 38 అని రెండంకెల సంఖ్యని దాచడానికి రెండు అష్టాల (bytes)  చోటు పడుతుంది, నాలుగంకెల సంఖ్య అయిన 1938 దాచాలంటే 4 అష్టాల చోటు కావలసి ఉంటుంది. అంటే కొట్టు పరిమాణం పెరుగుతుంది. దానితో ఖర్చు పెరుగుతుంది. ఇప్పుడంటే సిలికాన్ చితుకలతో చేసిన కొట్ల ధర పడిపోయింది కాని, పూర్వం కొట్టు ధరలు చాల ఎక్కువగా ఉండేవి. ఎప్పటివరకో ఎందుకు? నేను 1980 పూర్వార్ధంలో ఒక కంపెనీలో పని చేసేవాడిని. అమెరికా మీద సోవియట్ యూనియన్ విమానాల దాడి చేస్తే, ఎదురు దెబ్బ తీయడానికి, రాబోయే దాడిని ముందుగానే పసికట్టే ప్రణాళిక మీద  పని చేస్తూన్నప్పుడు, మేము పదమూడు VAX11/780 కంప్యూటర్లని జోడించి రూపకల్పన చేశాం. ఒకొక్క కంప్యూటర్‌కి 4MB (నాలుగు మిలియన్ల అష్టాలు) ప్రాథమిక నిల్వ కేటాయించేరు. ఎన్ని తంటాలు పడ్డా ఆ 4MB అష్టాలలో మా క్రమణికలు, దత్తాంశాలు పట్టడం లేదు. క్షణక్షణమూ పళ్లేల దొంతర దగ్గరకి (అంటే, ద్వితీయ శ్రేణి కొట్లోకి) వెళ్లి అవసరమైన దత్తాంశాలని తెచ్చుకోవలసి వచ్చేది. అందువల్ల పని అనుకున్నంత జోరుగా అవటం లేదు. మరొక 4MB కొట్టుకి తగిలిస్తే పని సత్వరం అయిపోతుందనిన్నీ, ఆ 4MB కొనడానికి అనుమతి ఇమ్మని నేను అడిగేను. (మీ కంప్యూటరు నెమ్మదిగా నడుస్తూ ఉంటే ప్రాథమిక స్థాయి కొట్టు పరిమాణం పెంచితే జోరు పెరుగుతుంది.) “మీరు ఒప్పందం ప్రకారం 4MB తో చేస్తామని ఒప్పుకున్నారు, అలా చేసి తీరవలసిందే” అని ప్రాథమిక కంట్రాక్టర్ పట్టుపట్టి, అలా చెయ్యలేకపోతే కోర్టుకి ఎక్కుతామని బెదిరించేరు. ఈ సవాళ్లకి, ఎదురు సవాళ్లకి, విమానాల మీద తిరగడానికి మాకు బోలెడంత ఖర్చు అయింది.  ఆ రోజుల్లో ఆ 4MB మేమే బజారులో కొనుక్కుంటే మా విమానాల ఖర్చు కంటె తక్కువే అయేది. ఈ రోజుల్లో అయితే 4MB బజారులో కొనుక్కుంటే ఒక డాలరు ఉంటుందేమో. మీరు 2,000 డాలర్లు పెట్టి కొని    వాడుతూన్న కంప్యూటర్ కొట్టు పరిమాణం 2.0 GB ఉంటుంది.

4.        కాని ఆ రోజులలో పరిస్థితులు వేరు. చిన్న కొట్లో ఎన్నో విషయాలని ఇరికించడానికి – రంగం ఉత్తరంలా – నానా గడ్డీ కరిచే వాళ్లం.

కనుక సంవత్సరాన్ని రెండంకెల సంఖ్యతో సూచించి సరిపెట్టుకునేవాళ్లం. ఇలా చెయ్యడం వల్ల సర్వసాధారణంగా ఏ ఇబ్బందులు వచ్చేవి కాదు; అప్పుడప్పుడు మాత్రం వచ్చేవి. ఉదాహరణకి 1999 తరువాత 2000 వస్తుంది కదా. ఈ 2000 ని రెండంకెల సంఖ్యలా సంక్షిప్త పరచినప్పుడు 00 అవుతుంది. ఇది 1900 అయినా కావచ్చు, 2000 అయినా కావచ్చు. కంప్యూటర్‌లో పని చేస్తూన్న క్రమణికలు 00 ని చూడగానే అంతవరకు అలవాటు పడ్డ 1900 అనుకుని లెక్కలు చేసుకుంటూ పోవచ్చు కదా. ఇలా చెయ్యడం వల్ల ఎటువంటి సమశ్యలు వస్తాయో చూద్దాం.

ఉదాహరణకి ఈ రోజు ఒక వ్యక్తి వయస్సు ఎంతో కంప్యూటర్‌ని అడిగేమనుకుందాం. వయస్సు లెక్క కట్టడానికి ఈ నాటి తేదీ నుండి పుట్టిన తేదీని తీసివెయ్యాలి. ఈ నాటి తేదీ, పుట్టిన రోజు ఒకే శతాబ్దంలో ఉంటే ఈ తీసివేత అతి సామాన్యంగా జరిగిపోతుంది; ఏ పేచీ ఉండదు. కాని పుట్టిన తేదీ ఒక శతాబ్దం లోను, నేటి తేదీ మరొక శతాబ్దం లోను పడ్డప్పుడు చిక్కులు వస్తాయి. ఉదాహరణకి ఈ నాటి తేదీ 17-1-2013 అనుకుందాం. ఇందులోంచి ఇందాకటి పుట్టిన రోజు, అనగా 17-1-1938, తీసెస్తే వయస్సు 75 వస్తుంది. కాని కంప్యూటర్‌లో పుట్టిన తేదీ 17-1-38 అనిన్నీ, ఈ నాటి తేదీ 17-1-13 అనిన్నీ  వేసి ఉంటే వయస్సు -25 (రుణ సంఖ్య) సంవత్సరాలు వస్తుంది. వయస్సు రుణ సంఖ్య ఉండదు కనుక కంప్యూటర్ కంగారు పడుతుంది, కలనం స్తంభించిపోతుంది. ఇలాంటి అవకతవక పరిస్థితులు ఇంకా రకరకాలు రావడానికి సావకాశం ఉందని పాఠకులే పరిశోధన చేసి తెలుసుకోగలరు. ఇదీ “వై2కె సమశ్య.”

సమశ్య అర్థం అయితే పరిష్కారానికి పెక్కు మార్గాలు దొరుకుతాయి.

క్రమణికలలోకి వెళ్లి ఎక్కడ సంవత్సరం కనిపిస్తుందో అక్కడ రెండంకెల సంవత్సరానికి బదులు నాలుగంకెల సంవత్సరం పడేటట్లు మార్పులు చెయ్యడం. ఇది చెప్పడం సుళువే కాని చెయ్యడం కష్టం. ఎందుకంటే ఈ రకం మార్పులు ఒక చోట కాదు, రెండు చోట్ల కాదు మిలియన్లు పైబడి చెయ్యవలసి రావచ్చు. మార్పు చెయ్యగానే సరిపోదే. ఎక్కడా తప్పకుండా అన్ని చోట్లా మార్పులు జరిగేయో లేదో చూసుకోవాలి. తరువాత చేసిన మార్పు అనుకున్నట్లు పనిచేస్తోందా లేదా అని పరీక్ష చేసి చూసుకోవాలి. ఈ పరీక్షకి చాల సమయం పట్టెస్తుంది. దీనికి బోలెడంత సిబ్బంది కావాలి. బోలెడంత డబ్బు ఖర్చు అవుతుంది.

ఒక సుబ్బిశెట్టి  చిట్టాలో “ఒకందుకు 100, అందుకందుకుగాను 1000” అని గుంభనంగా రాసుకున్నాడుట. అదే ధోరణిలో, క్రమణికలో తప్పుని పట్టి సరి చెయ్యడానికి 100 ఖర్చయితే మనం చేసిన సవరణ వల్ల మనం ఊహించని దుష్‌పరిణామాలు ఉన్నాయో, లేదో చూసుకోడానికి 1000 అవుతుంది. కనుక పని చేస్తూన్న క్రమణికని చిన్న చిన్న మార్పులే కదా అని మార్చడం ప్రమాదం. కంప్యూటర్ రంగంలో ఉన్న బ్రహ్మ సూత్రం ఒకటి ఏమిటంటే, “పని చేస్తూన్న క్రమణికని బాగు చెయ్యడానికి వేలు పెట్టి కెలక వద్దు!”

మరొక విధంగా చెబుతాను. ఒక తప్పుని పట్టి, దానిని సరిదిద్ది, అంతా సవ్యంగా ఉందో లేదో పరీక్ష చెయ్యడానికి ఒక మనిషికి ఒక రోజు (8 గంటలు) పడుతుందని అనుకుందాం. ఒక క్రమణికలో 100,000 మంది పేర్లు, పుట్టిన తేదీలు ఉన్నాయనుకుందాం. వీరందరి పుట్టిన రోజులు మార్చడానికి 100,000 రోజులు (లేదా 800,000 గంటలు) పడుతుంది. వెయ్యి మంది ప్రోగ్రామర్లు పని చేస్తే ఈ పని 800 గంటలలో తెముల్తుంది. ఇంతమంది మనుష్యులకి పెద్ద పెద్ద జీతాలిచ్చి పని చేయించడం అంటే తడిపి మోపెడు ఖర్చు అవుతుంది.

ఈ సమశ్యని పరిష్కరించడానికి పైన చెప్పినది ఒక పద్ధతి. ఇలాంటి పద్ధతులు, చిటకాలు చాల ఉన్నాయి. సందర్భోచితంగా వీటిని వాడి ఈ సమశ్య వల్ల పెద్ద తలనొప్పులు రాకుండా జాగ్రత్త పడ్డారు. ఏ పరిష్కార మార్గం వాడినా ఆ రోజుల్లో కంపెనీలకి ప్రోగ్రాములు రాయడంలో కాని, రాసిన ప్రోగ్రాములు చదివి అర్థం చేసుకోగలగడం కాని వచ్చి, కొద్దో గొప్పో ఇంగ్లీషు మాట్లాడడం  వస్తే ఉద్యోగాలు దొరికేవి. అందువల్ల మన దేశం పాలిటి ఈ సమశ్య ఒక వరమే అయింది.