మిథ్యా కలనం (Virtual Computing) అంటే ఏమిటి

 

మిథ్యాకలన వాతావరణం తయారుచెయ్యడం

1. విషయ పరిచయం

మేఘ కలనం (cloud computing) అనే భావం బాగా ప్రచారంలోకి వచ్చిన ఇటీవలి కాలంలో ఒకే గుక్కలో “మేఘ కలనం, మిథ్యా కలనం” అనే పదబంధాలు వాడుతున్నారు. మేఘ కలనం కీ మిథ్యా కలనం కీ మధ్య తేడా ఉందని గుర్తిస్తూ, మిథ్యా కలనం (virtual computing) అనే భావాన్ని మేఘ కలనంలో విరివిగా ఉపయోగిస్తారు కనుక ముందు మిథ్యా కలనం గురించి తెలుసుకుందాం. తరువాత మేఘ కలనం గురించి మాట్లాడుకోవచ్చు.

ఇంగ్లీషులో virtual అంటే నిజం కాకపోయినా నిజమని భ్రమింపజేసేది అని అర్థం. కంప్యూటరు రంగంలో ఈ మాట వాడినప్పుడు “నిజం కాకపోయినా కంప్యూటరు క్రమణికల ద్వారా నిజం అని భ్రమింపజేసేది” అన్న అర్థంతో వాడుతున్నారు. మన వేదాంత తత్త్వంలో కూడ ఇదే కదా చెబుతున్నారు – చూసేదంతా నిజం కాదు, ఇదంతా ఒక మిథ్య అని. కనుక – మిథ్యా కలనం అంటే సూక్ష్మకాయం సహాయంతో మనకి ఏ కలన వాతావరణం (computational environment)  కావలిస్తే ఆ వాతావరణాన్ని సృష్టించడం. ఒక అడుగు వెనక్కి వేసి ఈ పద్ధతిని కొంచెం విశదంగా పరిశీలిద్దాం.

2. కంప్యూటరులో భాగాలు

ముందు కంప్యూటర్ల గురించి కొన్ని ముఖ్యమైన మాటల అర్థాలు, అర్థభేదాలు, నిర్వచనాలు  నెమరు వేసుకుందాం. ప్రతి జీవికీ ఒక శరీరం, ఆ శరీరంలో ఒక ఆత్మ (ప్రాణం) ఉన్నట్లే, ప్రతి కంప్యూటరు లోను రెండు భాగాలు ఉంటాయి: స్థూలకాయం (hardware), సూక్ష్మకాయం (software). స్థూలకాయం మన పార్థివ దేహం లాంటిది; అంటే, ఇది సిలికాన్ చితుకులవంటి సామగ్రులతో చేసిన కలన కలశం (processing unit),  దత్తాంశాలని దాచుకునే కొట్టు (store), దత్తాంశాలు ఇటూ, అటూ ప్రయాణించడానికి కావలసిన రాజమార్గాలు (buses), రాజమార్గాల వెంబడి దత్తాంశాలని లోపలికి రవానా చెయ్యడానికి వెసులుబాటుగా మీటల ఫలకం (keyboard), మూషికం (mouse), వగైరాలు, లోపల నుండి బయటకి వచ్చే దత్తాంశాలని చూపడానికి తెర (screen), ముద్రాపకి (printer)  – ఈ సరంజామా అంతటినీ కలగలపి స్థూలకాయం అంటారు. స్థూలకాయం ప్రాణం లేని శరీరం లాంటిది. ఈ స్థూలకాయానికి చైతన్యం వచ్చి, చలాకీగా పని చెయ్యాలంటే – కట్టె కి ప్రాణం పోసినట్లు – ఇందులోకి ఒక రకం సూక్ష్మకాయాన్ని ప్రవేశపెట్టాలి. ఏ రకం? మనం ప్రవేశపెట్టిన సూక్ష్మకాయం ప్రతిభ వల్ల స్థూలకాయంలో ఉన్న విడి విడి భాగాలకి ఒక దానితో మరొకటి సంభాషించగలిగే స్థోమత వస్తుంది. ప్రాణం ఉంటేనే కదా కళ్లు విప్పి చూడగలం, చెవులతో వినగలం, ఆకలేస్తే ఏడవగలం, తిన్న తిండిని అరాయించుకోగలం. ఇలా స్థూలకాయానికి కనీస ప్రాథమిక ప్రతిభలని ప్రసాదించగల సూక్ష్మకాయాన్ని నిరవాకి (operating system) అంటారు; కలన కలశం మీద, కొట్టు మీద, రాజమార్గాల మీద, మీటల ఫలకం మీద, మూషికం మీద, తెర మీద, ముద్రాపకి మీద – ఇలా స్థూలకాయం లోని భాగాలన్నిటి మీద నిరవాకం చేసేది కనుక దీనిని నిరవాకి అన్నాం. టూకీగా ఇదీ కంప్యూటరు నిర్మాణ శిల్పం.

ఇప్పుడు అంచెల మీద మిథ్యా కలనం అంటే ఏమిటో సోదాహరణంగా విశదీకరిస్తాను.  మిథ్యా కలనంలో స్థూలకాయం (hardware) కీ, నిరవాకి (software) కీ, అనువర్తనాలు (applications) కీ మధ్య ఉండే గట్టి అవినాభావ బంధాలని తెగగొట్టి స్వతంత్ర ప్రతిపత్తిని ప్రసాదిస్తాము. ఈ వాక్యం అందరికీ గభీమని అర్థం కాదు కనుక ఒక ఉదాహరణ చెబుతాను.

3. ఒక ఉదాహరణ: ఇ-టపా పంపడం

ఈ రోజుల్లో “ఇ-టపా” (e-mail) అంటే తెలియని వారు ఉండరు. ఈ "ఇ-టపా" ఎలా పని చేస్తుందో చూద్దాం. మన దగ్గర ఉన్న ఒక కంప్యూటరు కి “అభ్యాగతి” (host) అని పేరు పెడదాం. ఈ అభ్యాగతి పరిచర్యలు చేసేది కనుక దీనిని పరిచారిక (server) అని కూడ అంటారు. ఈ అభ్యాగతిలో, ప్రారంభ దశలో, ఉండేది ప్రాణం లేని స్థూలకాయం మాత్రమే. దీనికి ప్రాణం పొయ్యాలంటే దీని మీదకి (లేదా లోపలికి) ప్రత్యేక శక్తులు గల ఒక సూక్ష్మకాయాన్ని ఎక్కించాలి. (గుర్రం మీదకి రౌతుని ఎక్కించినట్లు). ఈ రకం సూక్ష్మకాయాన్ని నిరవాకి (operating system) అంటారు అని పైన చెప్పుకున్నాం. నిర్ధిష్టతకి ఈ నిరవాకి మైక్రోసాఫ్ట్ కంపెనీవారు తయారు చేసే “విండోస్ ఎన్. టి. 4” (Windows NT 4) అనుకుందాం. ఇప్పుడు మన ఎదురుగా ఒక “సజీవమైన” కంప్యూటరు ఉంది. ఈ సజీవమైన స్థూలకాయం-నిరవాకి అనే జంట మీద మనకి కావలసిన అనువర్తనం (application) పెట్టుకోవచ్చు. (గుర్రం ఎక్కిన రౌతు చేతికి ఉత్తరం ఇచ్చి పక్క ఊరు వార్త పంపినట్లు అనుకొండి. లేదా, రౌతు చేతికి కత్తి ఇచ్చి  యుద్ధానికి పంపినట్లు అనుకొండి.) ఉదాహరణకి, ఇక్కడ, “ఇ-టపా” పంపడానికి వీలుగా స్థూలకాయం మీద "కూర్చున్న" విండోస్ ఎన్. టి. 4 "మీద" “మైక్రోసాఫ్ట్ ఎక్‌స్చేంజ్ సెర్వర్” (Microsoft Exchange Server) అనే అనువర్తనాన్ని "కూర్చో" పెడదాం. అంటే ఏమిటన్న మాట? అడుగున స్థూలకాయం, ఆ స్థూలకాయం మీద నిరవాకి, ఆ నిరవాకి మీద “ఎక్‌స్చేంజ్ సెర్వర్” అనే అనువర్తనం – ఒక దాని వీపు మీద మరొకటి కూర్చుని సవారీ చేస్తున్నాయి. ఈ త్రయం సరిగ్గా అనుకున్నట్టు పని చేస్తే టపా ఇటు నుండి అటు వెళుతుంది. ఈ త్రయాన్ని "టపా పరిచారిక" (mail server) అందాం. (పరిచారికల గురించి వేరొక చోట చర్చించేను. కావలసినవారు దానిని చదువుకొండి.)

4. మిథ్యా కలనం (virtual computing) అవసరం

పైన చెప్పిన అమరిక వల్ల చిక్కు ఏమిటి? ఏ కారణం వల్లనైనా స్థూలకాయం పని చెయ్యడం మానేస్తే (ఉ. విద్యుత్తు సరఫరా భంగపడితే, చల్లబరచే పంకా భంగపడితే, వగైరా). అప్పుడు మన  “ఇ-టపా” ఎక్కడకీ వెళ్లదు. ఏ కారణం వల్లనైనా నిరవాకి సరిగ్గా పని చెయ్యకపోతే (ఉ. వైరస్ తిష్ట వెయ్యవచ్చు, కొట్టులో దత్తాంశాలని దాచుకునే వ్యవస్థ భంగపడవచ్చు, వగైరా) మన “ఇ-టపా” ఎక్కడకీ వెళ్లదు. ఇక్కడ “ఇ-టపా” అనే పరిచర్య (service) ఆగిపోడానికి కారణం ఈ పరిచర్య వెనక వాహనంలా ఉన్న ఎక్‌స్చేంజ్ సర్వర్  అనే అనువర్తనానికీ, ఆ అనువర్తనానికి వాహనమైన నిరవాకికీ, ఆ నిరవాకికి వాహనమైన స్థూలకాయానికి మధ్య విడదీయలేని బంధం ఉండడమే. ఈ బంధాన్ని సడలించి విడదీయడమే మిథ్యా కలనం (తదౄపేణా, మేఘ కలనం) అనే ఊహ వెనక ఉన్న ప్రధాన ఆలోచన.

ఈ సమస్యని పరిష్కరించడానికి మిథ్యా కలనం (virtual computing) అనే కొత్త భావం ఎలా ఉపయోగపడుతుందో నఖచిత్రంలా చెబుతాను. ఒక కంప్యూటరు లో ఉన్న స్థూలకాయం-నిరవాకి-అనువర్తనం అనే త్రయంలో స్థూలకాయం భంగపడిందని (failed) అనుకుందాం. అప్పుడు నిరవాకి-అనువర్తనం అనే జంటని ఆ స్థూలకాయం మీద నుండి తీసేసి, పక్కని ఉన్న, బాగా పని చేస్తూన్న, మరొక స్థూలకాయం మీదకి మార్చుదాం. (అనగా, పరకాయ ప్రవేశం చేయించేమన్నమాట!) ఈ ఉపాయం అర్థం చేసుకోడానికి చిన్న ఉదాహరణని చూద్దాం. ఈ ఉదాహరణలో మూడు అభ్యాగతులు లేదా పరిచారికలు (servers) క1, క2, క3 అనేవి ఉమ్మడిగా పని చేస్తున్నాయని అనుకుందాం. వీటిలో మొదటి అభ్యాగతి మీద చ1 అనే నిరవాకి, దాని మీద ట1 అనే అనువర్తనం పనిచేస్తున్నాయని అనుకుందాం. ఇప్పుడు {క1, చ1, ట1} ల మధ్య బంధం, బిగుతుగా కాకుండా, జారుగా ఉందని అనుకుందాం. ఇప్పుడు ఏదో కారణం వల్ల క1 భంగపడిందని (fail అయిందని) అనుకుందాం. అప్పుడు క1 మీద సవారీ చేస్తూన్న {చ1-ట1} జంటని క1 నుండి విడదీసి – పరకాయ ప్రవేశం చేయించినట్లు -  క2 మీదకి వాలేలా చేసేమనుకుందాం. ఇప్పుడు {క2-చ1-ట1} త్రయం ఏ ఇబ్బందీ లేకుండా పని కొనసాగించుకుంటూ చేసుకుంటూ పోవాలి. ఈ రకం పరకాయ ప్రవేశం సాధ్యపడాలంటే స్థూలకాయానికీ, నిరవాకికీ మధ్య ఉండే బంధం జారుజారుగా, ఒదులుగా ఉండాలి; గట్టిగా ఉండకూడదు. ఇది మిథ్యా కలనం వెనక ఉన్న సూత్రం. ఈ భాగాన్ని చూసే చాల మంది మేఘ కలనం అన్నా, మిథ్యా కలనం అన్నా ఒక్కటే అని పొరపాటు పడుతూ ఉంటారు. మేఘ కలనం అనే వ్యవస్థలో మిథ్యా కలనం అనేది కేవలం ఒక అంశం మాత్రమే.

5. మిథ్యా వాతావరణం సృష్టించడం (Virtualization)

ఒక పరిచారిక (server) యొక్క స్థూలకాయం (hardware) నుండి నిరవాకి (operating system) ని, అనువర్తన క్రమణికలని (application programs), అవి ప్రస్తుతం నడుస్తూన్న స్థితిగతులని తెలిపే పరిస్థితి (state) ని ఏకాండీగా పైకి ఎత్తి మరొక కంప్యూటరు యొక్క స్థూలకాయం మీద ప్రతిష్ఠించడం అనే ప్రక్రియని "మిథ్యాకరణం" (virtulaization) అంటారు. ఈ ప్రక్రియని రెండు మార్గాల గుండా సాధించవచ్చు: ఒకదానిని "అతిథి స్థాపిత పరిచారిక" (Client installed server) ద్వారా అనిన్నీ, రెండవదానిని ఉపద్రష్ట (hypervisor) ద్వారా  అనిన్నీ అంటారు.

5 క. అతిథి స్థాపిత పరిచారికలు (Client installed servers)

ఉదాహరణకి, అతిథి స్థాపిత పరిచారిక (Client installed server) పద్ధతిలో, మన కంప్యూటరు యొక్క స్థూలకాయం మీద "విండోస్" నిరవాకి ప్రతిష్ఠించబడి ఉందనుకుందాం. దీని మీదకి "అతిథి మిథ్యాకరణ సూక్ష్మకాయం" (Client Virtualization Software) అనే క్రమణికని ఎక్కిస్తాం. ఈ క్రమణిక "చదునుగా ఉన్న ఒక తీనె లాంటి ప్రదేశాన్ని" తయారు చేస్తున్నట్లు ఊహించుకొండి. ఈ "తీనె" మీద మనకి ఏ నిరవాకి కావలిస్తే ఆ నిరవాకిని సృష్టించి వాడుకోవచ్చు.

ఈ రకం అవసరం ఎప్పుడు వస్తుందో చెబుతాను. మన దగ్గర గత 5 ఏళ్లబట్టీ ఒక PC, దాని మీద మైక్రోసాఫ్ట్ కంపెనీవారి విండోస్ నిరవాకి ఉండేవని అనుకుందాం. ఆ 5 ఏళ్లల్లో మనం ఏవేవో కథలు, కాకరకాయలు తెలుగు లిపిలో రాసుకుని దాచుకున్నాం. మిత్రుల ప్రోద్బలం వల్ల ఈసారి మేకింతాష్ కంప్యూటరు కొన్నాం. పూర్వం PC మీద పని చేసిన అనువర్తనాలు ఈ కొత్త మేకింతాష్ మీద పని చెయ్యడం లేదు. ఏమి చెయ్యడం? ఒక పరిష్కార మార్గం ఏమిటంటే మన కొత్త మేకింతాష్ కంప్యూటరు స్థూలకాయం మీద మేకింతాష్  కంపెనీవారు తయారు చేసిన నిరవాకి ఒకటి (OS X అనుకొండి) ఉంటుంది కదా. ఈ నిరవాకి మీద "అతిథి మిథ్యాకరణ సూక్ష్మకాయం" (Client Installed Virtualization Software) అనే క్రమణికని ఎక్కించి, ప్రతిష్ఠాపన చెయ్యాలి.  ఉదాహరణకి VMWare కంపెనీ వారి VMWare Fusion ఈ రకం పని చేసిపెడుతుంది. ఇప్పుడు ఈ "అతిథి మిథ్యాకరణ సూక్ష్మకాయం" మీద (అనగా, ఇక్కడ VMWare Fusion మీద) మన పాత PC ని నడిపిన విండోస్ (Windows) నిరవాకిని స్థాపిస్తాం. ఇప్పుడు VMWare Fusion అర్చ (icon) తెర మీద కనబడుతుంది. ఈ అర్చ మీద రెండు సార్లు వత్తితే (click చేస్తే) మనకి పూర్వం పరిచయణ్ ఉన్న విండోస్ కిటికీ లాంటిది ఒకటి తెరుచుకుంటుంది. అది చూడడానికి మన పాత PC మీద కనిపించే కిటికీ లాగే ఉంటుంది: Start Menu వగైరా హంగులతో!.

5 చ. ఉపద్రష్ట (hypervisor) ఉపయోగించి

రెండవ పద్ధతి ఉపద్రష్ట (hypervisor) ఉపయోగించి. ఇది చాల శక్తివంతమైన పద్ధతి. అనగా, అతిథి స్థాపిత పరిచారికని సృష్టించడం కంటె ఈ మార్గం శక్తిమంతమైనది.  ఈ మార్గం గుండా వెళ్లాలంటే రెండు కంప్యూటర్లు కావాలి; ఒకటి పరిచారిక (server) గా పని చెయ్యడానికి, మరొకటి అతిథి (client) గా పని చెయ్యడానికి. పరిచారిక మీద స్థాపించడానికి ఉపద్రష్ట (hypervisor) అనే సూక్ష్మకాయం (software) కావాలి. ఉపద్రష్ట అంటే యాగాలు, క్రతువులు చేసేటప్పుడు యాగశాలలో సమావేశమైన ఋత్విక్కులందరి మీద అజమాయిషీ చేసే వ్యక్తి. అంటే, నిరవాకం చేసేవాడన్నమాట. కనుక ఈ ఉపద్రష్ట నిజానికి మరొక రకం నిరవాకి (operating system). సందర్భం మారింది కనుక పేరు మార్చేరు.

ముందు నిరవాకం చేసే కంప్యూటరు స్థూలకాయం మీద ఈ ఉపద్రష్టని ప్రతిష్ఠిస్తాం. (ఇంతవరకు స్థూలకాయం మీద Windows వంటి నిరవాకిని ప్రతిష్ఠించేవాళ్లం. ఇప్పుడు దానికి బదులు ఉపద్రష్ట వాడుతున్నాం.) ఇక్కడ మనకి కావలసిన ఉపద్రష్ట పేరు VMWare కంపెనీవారు తయారు చేసిన ESXi. ఈ ESXi తిన్నగా స్థూలకాయం మీదకి వెళుతుంది. ప్రతిష్ఠాపన కార్యక్రమం అంతా మామూలే. ఈ కార్యక్రమం అయిన తరువాత, తెర మీద పంచ రంగుల అర్చలు కనబడవు; సాదా సీదాగా రెండు, మూడు వరసల అక్షరాలు, అంకెలు (IP address లాంటివి) కనిపిస్తాయి. ఏమిటి చెయ్యడం? ఇలా దరిదాపు ఖాళీగా ఉన్న తెర కనిపించడానికి కారణం ఏమిటంటే మన ఉపద్రష్ట నిరవాకం చేసే కంప్యూటరు మీద కేవలం మిథ్యా కలన వాతావరణం సృష్టిస్తుంది; దాని మీద అజమాయిషీ చెయ్యదు; ఈ అజమాయిషీని మనం (అంటే, వాడుకరులు) మన సొంత కంప్యూటరు (ఉదా. ఉరోపరి) ద్వారా చేస్తాం. మనం ఎక్కడ ఉన్నాం? మన ఇంట్లో? లేదా, మన ఆఫీసులో! పరిచారిక ఎక్కడుంది? ఎక్కడుందో మనకి తెలియక్కర లేదు. అంతర్జాలంలో ఎక్కడో (మేఘంలో) ఉంది! ఈ మేఘానికీ, మన ఇంటికీ మధ్య అంతర్జాలం ద్వారా లంకె ఉంటుంది. కనుక మన ఇంట్లో ఉన్న ఉరోపరి ముందు కూర్చుని మేఘంలో ఉన్న పరిచారికలో ఉన్న ఉపద్రష్ట ద్వారా మనం అజమాయిషీ చెయ్యొచ్చు. ఈ రకం అజమాయిషీ చెయ్యడానికి వెసులుబాటు కల్పించడానికి మనకి మరొక పనిముట్టు కావాలి. ఈ పనిముట్టు పేరు VSphere. దీనిని కూడ VMWare కంపెనీ వారే చేస్తారు. వారు ESXi ఉచితంగా ఇచ్చెస్తారు. ఆ ESXi ని "నడపడానికి" కావలసిన VSphere కి మనం డబ్బు కట్టాలి. ఈ VSphere లేకుండా ఆ ESXi పని చెయ్యదు! (కారు ఫ్రీగా ఇచ్చెస్తారు. చక్రానికి లక్ష రూపాయలు కట్టి మా దగ్గరే కొనుక్కోవాలి ఆన్నట్లు ఉంది కదూ?)

ఇప్పుడు మనం ఏమి చెయ్యొచ్చంటే మన ఇంట్లో ఉన్న ఉరోపరి దగ్గర కూర్చుని, VSphere ద్వారా మేఘంలో ఉన్న ESXi దగ్గరకి, అక్కడనుండి VMWare అనే ఉపద్రష్ట దగ్గరకి వెళ్లి, “నాకు ఒక విండోస్ 2008 లాంటి మిథ్యా కంప్యూటరు వాతావరణం కావాలి" అని అడిగితే అది మనకి మేఘంలో ఉన్న పరిచారికలో Windows 2008 వాతావరణం సృష్టించి పెడుతుంది. ఎలా? ఈ పని చెయ్యడానికి మేఘంలో ఉన్న పరిచారికలో ఉన్న కొట్టు (hard drive) లో ఒక భాగం విండోస్ 2008 (Windows 2008) కి కేటాయించి, ఈ వాతావరణం సజావుగా నడవడానికి కావల్సిన హంగులతో ఒక "తీనె" ని కేటాయించి, దాని మీద విండోస్ 2008 ని స్థాపిస్తుంది. ఇప్పుడు మన విండోస్ 2008  అనే నిరవాకిని VMWare అనే ఉపద్రష్ట మీద ఒక చిన్న ప్రమిదలా ఊహించుకోవచ్చు. అదే ఉపద్రష్ట మీద మరొకరు వేరొక ప్రమిదని "వెలిగించి" పెట్టుకోవచ్చు. ఆ ఉపద్రష్ట అనే తీనె మీద ఎన్ని ప్రమిదలు పడితే అన్ని పెట్టుకోవచ్చు.

పైన చెప్పిన నిరవాకి ఒక్కటే ఉండాలని ఏముంది? ఉదాహరణకి ఒక గుచ్ఛంలో 20 నిరవాకులు ఉన్నాయనుకుందాం. ఇవన్నీ కలిసిగట్టుగా పని చేస్తున్నాయని అనుకుందాం. ఇప్పుడు ఒక నిరవాకి మీద "బరువు" (load) ఎక్కువ అయిపోతే దాని మీద ఉన్న ప్రమిదని ఆ పళంగా పైకి ఎత్తి మరొక నిరవాకి మీదకి చేర్చవచ్చు. ఈ పద్ధతిని "భార తులీకరణ" (load balancing) అందాం. ఒక నిరవాకి భంగపడినా ఇదే పద్ధతిలో భంగపడిన నిరవాకి మీద ఉన్న ప్రమిదని తీసి పని చేస్తూన్న నిరవాకి మీదకి బదిలీ చేస్తాం.

ఈ కార్యక్రమం అంతా సజావుగా సాగడానికి గుచ్ఛంలో ఉన్న నిరవాకులన్నిటి మీద ESXi ని ప్రతిష్ఠాపించాలి. అప్పుడు మేఘంలో ఉన్న ఈ గుచ్ఛం అంతటినీ మన ఇంట్లో ఉన్న ఉరోపరి దగ్గర కూర్చుని VSphere ఉపయోగించి నియంత్రించవచ్చు.

ఇంతటితో మిథ్యా కలనం మీద చర్చ పూర్తి అయింది. మనకి తెలీయకుండానే మేఘ కలనం లోగిట్లోకి వచ్చేసేం.

మేఘ కలనం: వచ్చే బ్లాగులో!

హార్డ్^వేరు, సాఫ్ట్^వేరు, ప్రోగ్రాము

నా పరిచారికల మీద స్పందించినవారికి, ఇంకా స్పందిస్తున్న వారికీ, స్పందించబోయే వారికీ నా జేజేలు. స్థూలకాయం అంటే మరీ "ఒబీజ్^" గా ఉందని ఒకరు అన్నారు. ఆ స్పందన మీద స్పందిస్తూ మరికొంత మంది ప్రతిస్పందించేరు. వారందరికోసం ప్రత్యేకంగా రాసిన బ్లాగు ఇది. అక్షరాలు ఇంకా పెద్దవిగా చెయ్యమని ఒకరు అడిగేరు. అందుకని ప్రయోగాత్మకంగా ఈ
పేరాలో అక్షరాల సైజు పెంచి చూస్తున్నాను. ఎలా ఉందో చెప్పండి!

సమానార్థకమైన తెలుగు మాటలు వెతికే సందర్భంలో  నన్ను అమితంగా ఇబ్బంది పెట్టిన మాటలు కంప్యూటర్ రంగంలో కొల్లలుగా ఉన్నాయి. నేను 1968 లో, సైన్సు విషయాలు తెలుగులో రాయటానికి మొదటి సారిగా ప్రయత్నం చేసినప్పుడు మొట్టమొదట కొరకరాని కొయ్యగా ఎదురైన సమస్య హార్డ్^వేర్, సాఫ్ట్^వేర్, ప్రోగ్రాం (hardware, software, program) అనే ఈ మూడు మాటలకీ తెలుగు మాటలు ఏమిటన్న విషయమే! ఇప్పటివరకు ఇవి కొరుకుబడలేదంటే ఇవెంత కష్టమో మీరే ఆలోచించుకొండి.

నేను డాక్టరేట్ పట్టా కోసం పాటుపడే రోజులలోనే కలనయంత్రాల వాడుక విద్యాలయాల్లో పెరగటం మొదలయింది. ఆ రోజులలోనే తెలుగులో ‘కంప్యూటర్లు’ అనే పేరుతో ఒక పుస్తకం రాసి, దానిని ‘తెలుగు భాషా పత్రిక’ లో రెండున్నర ఏళ్ల పాటు ధారావాహికగా ప్రచురించేను. అప్పుడు హార్డ్^వేర్, సాఫ్ట్^వేర్, ప్రోగ్రాం (hardware, software, program) మొదలైన వాటికి తెలుగు మాటలు వెతుక్కుంటూ స్పెయిన్ నుండి వచ్చిన నా సహాధ్యాయి మిగెల్ ని, “ఒరేయ్ మిగెల్లూ, మీ భాషలో హార్డ్^వేర్ (hardware) ని ఏమంటారురా?” అని అడిగేను.

వాడు నా కంటె ఘనుడు. అడిగినదానికి సమాధానం చెప్పకుండా, “ఫెర్రాతెరియా” అంటే ఇనప సరుకులు అమ్మే కొట్టు అన్నాడు. అనేసి ఊరుకోకుండా, “ ‘ఫెర్రా’ అంటే ‘ఇనుము’, ‘తెరియా’ అంటే  ‘దొరికే చోటు’ ” అని అర్ధం చెప్పేడు. చెప్పి, “దీన్నిబట్టి ‘హార్డ్^వేర్’ (hardware) ని స్పేనిష్ భాషలో ఏమంటే బాగుంటుందో నువ్వే చెప్పు” అని ప్రశ్నని తిరగబెట్టేడు.

“అలాగయితే ‘కేఫిటేరియా’ అంటే కాఫీ దొరికే చోటు” అని మనస్సులో అనుకుని, “అలాంటప్పుడు ‘తెరియా’ అన్న తోక తగిలిస్తే ‘దొరికే చోటు’ అనే అర్థం ఎల్లప్పుడూ స్పురిస్తుందా?” అని అడిగేను. “అలా కాదు, కొన్ని మాటల తోకలో ‘తెరియా’ వస్తుంది, కొన్ని మాటల తోకలో ‘ఇయా’ మాత్రమే వస్తుంది అని చెప్పి, ఉదాహరణకి పశువుల దొడ్డిని ‘బకెరియా’ అంటారు అన్నాడు. ఇంత కథనం జరిగింది కాని హార్డ్^వేర్ ని వాళ్ల భాషలో  ఏమంటారో  చెప్పలేక పోయాడు. ఈ వ్యాసం రాస్తూన్నప్పుడు, ఈ సందేహం తీర్చుకుందుకి స్పేనిష్-ఇంగ్లీష్ నిఘంటువుని సంప్రదించేను. స్పేనిష్ లో హార్డ్^వేర్ ని కూడా ‘ఫెర్రతెరియా’ అనే అంటారు ట – ఆ నిఘంటువు ప్రకారం. అంటే స్పేనిష్ భాషలో ‘ఫెర్రతెరియా’ అంటే ఇత్తడి సామాను కొట్టు అయినా అవొచ్చు, ఇనప సామాను కొట్టు అయినా అవొచ్చు, కంప్యూటర్ హార్డ్^వేర్ అయినా కావచ్చు.

మనకి హిందీలో కూడ ఇలాంటి మాటలు ఉన్నాయి. ‘దవాఖానా’ అంటే మందుల కొట్టు. ‘దవా’ అంటే మందు, ‘ఖానా’ అంటే ‘దొరికే చోటు’. మీరు ‘జింఖానా’ అన్న మాట వినే ఉంటారు. పెద్ద పెద్ద ఊళ్లల్లో ‘జింఖానా క్లబ్బు’లు ఉంటాయి. ఈ జింఖానాకి దవాఖానాకి ఏమైనా బాదరాయణ సంబంధం ఉందో లేదో నాకు తెలియదు కాని, ఈ జింఖానా అన్న మాట ఇంగ్లీషులోని “జిమ్నేజియం” (gymnasium) ని హిందీలోని ‘ఖానా’ ని సంధించగా వచ్చిందని నా అనుమానం. పరిశోధన పూర్తి అయింది కనుక ప్రస్తుత కర్తవ్యం ఆలోచిద్దాం.

మనకి ‘యంత్రము, తంత్రము, మంత్రము’ అన్న మాటలున్నాయి. వీటిని   తీసుకుని హార్డ్^వేర్ ని ‘యంతర్ ఖానా’ అనో, ‘జంతర్ ఖానా’ అనో అని, దానికి తోడుగా సాఫ్ట్^వేర్ (software) ని ‘తంతర్ ఖానా’ అని అనో “మంతర్ ఖానా” అనో అనొచ్చు. “ఇవి తెలుగు మాటలు కావే” అని మీకు సందేహం రావచ్చు. నిజమే. ఇంగ్లీషు మాటలకన్న ఈ మాటలు కొంచెం దేశవాళీగా లేవూ? కాకపోతే యంత్రము/ జంత్రము హార్డ్^వేర్ కీ,  తంత్రము/ మంత్రము  సాఫ్ట్^వేర్ కీ వాడొచ్చు. ఈ లెక్కని ఢిల్లీలోనూ, జయపూర్ లోను ఉన్న "జంతర్ మంతర్" అంటే అర్థం ఏమిటో? (నాకు హిందీ రాదు!)

మా ఊళ్లో చెక్కా శ్రీరామ్మూర్తి అనే వర్తకుడికి ఒక ఇనప/ ఇత్తడి సామాను కొట్టు ఉండేది. దానిని చెక్కా వారి కొట్టు అనే వాళ్లం. కనుక స్పేనిష్ పధ్ధతి ప్రకారం హార్డ్^వేర్ ని చెక్కా అంటే ఎలా ఉంటుందో? కర్ర చెక్క గట్టిగా ఉంటుంది కూడ! చెక్కా  తో ప్రాస కుదిరే మాటని వెతుక్కుని సాఫ్ట్^వేర్ కి వాడుకోవచ్చు.

హిందీలో  ‘పూజా సామగ్రి’ వంటి మాటలు ఉన్నాయి. సామాను, సరుకు, సామగ్రి, సరంజామా, ఇవన్నీ “వేర్” (ware) అన్న శబ్ద ప్రత్యయానికి బదులు వాడొచ్చు. అప్పుడు ‘యంత్రసామగ్రి, తంత్రసామగ్రి’ అనో ‘యంత్ర సామాను, తంత్ర సామాను’ అనో రెండు జతల మాటలు వస్తాయి. వీటిని మరి కొంచెం సవరించి యంత్రాగ్రి, తంత్రాగ్రి అనో యంత్రమాను, తంత్రమాను అనో కుదించి వాడవచ్చు. (ఈ ధోరణిని నియంత్రించకుండా ఊరుకుంటే సంజ్ఞా వాచకాలయిన “మైక్రోసాఫ్ట్” (Microsoft)  కాస్తా సూక్ష్మతంత్రం, “పీపుల్ సాఫ్ట్” (Peoplesoft) ప్రజాతంత్రం అవుతాయంటారా? )

మిగిలిన భాషల వాళ్లు ఏమిటి చేస్తున్నారో అని కుతూహలం పుట్టింది. రష్యా భాషలో “హార్డ్^వేర్” ని “అపరాత్ స్రెద్^స్త్వ”  అంటారు. ‘అపరాత్’ అంటే “ఏపరేటస్” (apparatus), లేదా, తెలుగులో పనిముట్టు, పరికరం. లేదా, సంస్కృతంలో సాధనం.   ‘స్రెద్^స్త్వ’ అంటే ‘ప్రత్యేకమైన’, ‘విశిష్ట’ అని అర్థం. (నాకు రష్యన్ వచ్చు!)  ఈ దారి వెంబడి వెళితే “హార్డ్^వేర్” (hardware) ని ‘విశిష్ట సాధనం’ అనొచ్చు. లేదా "అపరాత్నోయ్ ఒబెస్పేచీనియా " అంటారు. 

రష్యా భాషలో సాఫ్ట్ వేర్ (software) ని   ‘ప్రోగ్రాంనోయ్ ఒబెస్పేచీనియా" అంటారు. నా దృష్టిలో – ఈ సందర్భంలో - రష్యా వాళ్ళ కంటె మనమే మెరుగు అనిపిస్తోంది!

నేను స్వీడన్ లో ఉన్నప్పుడు స్వీడన్ దేశీయులు హార్డ్^వేర్ ని ఏమంటారో వాకబు చేసేను. వారు “మెషీన్ వరా” అంటారు. దీన్ని కావలిస్తే “మెషీన్ వేర్” (machineware) అని ఇంగ్లీషులోకి మార్చుకుని అర్థం చేసుకోవచ్చు.

హార్డ్^వేర్ ని కఠిన + యంత్రము = కఠినాంత్రము అనిన్నీ సాఫ్ట్^వేర్ (software) ని కోమల + యంత్రము = కోమలాంత్రము అని కొందరు ప్రయత్నించి చూస్తున్నారు. ఇక్కడ ఏ సంధి సూత్రం పనిచేస్తోందో నాకు అర్థం అవలేదు.  ఇక్కడితో ఆగకుండా ముక్త కోమలాంత్రము = “ఫ్రీ సాఫ్ట్^వేర్ (free software), ఆముక్త కోమలాంత్రము = “నాన్-ఫ్రీ సాఫ్ట్^వేర్ (non-free software), ఉపకరణ కోమలాంత్రము = అప్లికేషన్ సాఫ్ట్^వేర్ (application software) అంటూ విజృంభిస్తున్నారు కొందరు. ఈ ప్రతిపాదించిన మాటలని అటుంచి ఈ ప్రయత్నంలో శుభసూచకమైన ధోరణి ఒకటి ఉంది. ప్రస్తుతానికి కావల్సిన మాట ఒక్కటీ తెలుగులో అనేసి ఊరుకోకుండా ఆ మాట చుట్టుపట్ల ఉన్న అనేక ఇతర మాటలని వివిధ సందర్భాలలో ఎలా వాడాలో ప్రయత్నించి చూడటం అనేదే ఈ శుభసూచకమైన ధోరణి.

సాఫ్ట్^వేర్ (Software) ని చాల భాషలలో ‘ప్రోగ్రాం’ అనే అంటారు. నేను చేసిన చిరు పరిశోధనని బట్టి హార్డ్^వేర్, సాఫ్ట్^వేర్  (hardware, software) అనే మాటలు తర్జుమాకి లొంగకుండా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఇబ్బంది పెడుతున్నాయి. కారణం ఏమిటంటే ఈ రెండు మాటలూ – ఈ రెండు మాటలే కాదు, వీటికి ‘ఆపరేటింగ్ సిస్టం’ (operating system) ని కూడ కలపొచ్చు – వర్ణనాత్మకమైన మాటలు కావు. అర్థవంతమైన మాటలని ఒక భాష లోంచి మరొక భాష లోకి తర్జుమా చెయ్యొచ్చు కాని, అర్థం, పర్థం లేని మాటలని తర్జుమా చెయ్యటం ఎలా? “అర్థం, చలి, తల్పం” అన్న మాటలని మీరు మరొక భాష లోకి అనువదించగలరు, కాని “పర్థం, గిలి, గిల్పం” ఇంగ్లీషులోకి అనువదించండి చూద్దాం! భాస్కరాచార్యులవారి “జీవ” అరబ్బుల రాతల్లోనూ, ఐరోపా వారి మాటల్లోనూ ఏమయిందో చూశారు కదా.

ఈ విషయం ఇంతలా ఇబ్బంది పెడుతూ ఉంటే కొంచెం వేదాంత ధోరణిలో ఆలోచించటం మొదలు పెట్టేను. కంటికి కనిపించేది, స్థిరంగా ఉండేది హార్డ్^వేర్  (hardware). కంటికి కనిపించనిది, హార్డ్^వేర్ కి ఒక వ్యక్తిత్వం ఇచ్చేది సాఫ్ట్^వేర్  (software). ఈ ధోరణిలో ఆలోచిస్తే ‘బోదె’ అన్న మాట హార్డ్^వేర్  తోనూ, ‘మేధ’ అన్నది సాఫ్ట్^వేర్  తోనూ సరితూగవచ్చు. ఈ రెండు మాటలకి కొంచెం ప్రాస కూడా కుదిరినట్లుంది. లేదా, ఈ జంటలని పరిశీలించండి:  దేహం, దేహి; మూర్తం, అమూర్తం.

ప్రోగ్రాము, కోడు, రొటీన్ (program, code, routine) అనే మాటలు కూడ రకరకాల సందర్భాలలో వాడతారు కనుక ఈ సందర్భంలోనే వీటిని కూడ ఏమంటారో ఆలోచించటం మంచిది.

ప్రోగ్రాం (program) అనే మాట కంప్యూటర్ వాళ్లు పుట్టించిన మాట కాదు. ఈ మాటని మనం ‘ప్రోగ్రాము’, ‘కార్యక్రమము’,‘కార్యసరళి, ‘కార్యవాహిక’, ‘కార్యసూచిక’ (లేదా ‘కాసూక’) అంటూ తెలిగించవచ్చు. నేను 1968 లో రాసిన పుస్తకంలో “ప్రోగ్రాం” (program) ని ‘క్రమణిక’ అని పిలచేను. దీనికి కూడ కారణం ఉంది.  “కల్చరల్ ప్రోగ్రాము” (cultural program) లో “ప్రోగ్రాం” నీ, “కంప్యూటర్ ప్రోగ్రాము” లో  “ప్రోగ్రాం” ని ఒకే మాటతో అనువదించాలని నిబంధన ఏదీ లేదుగా. నిజానికి ‘కార్యక్రమం’ అనే మాటకి ఒక నిర్ధిష్టమైన అర్థం ఉంది కనుక, ‘కార్య’ శబ్దం లేకుండా కొత్త మాట తయారు చెయ్యాలనే ఉద్దేశంతో ‘ఒక క్రమబద్ధమైన’ అనే అర్థం స్పురించే విధంగా ‘క్రమణిక’ అని వాడేను.

‘అప్లికేషన్’ (application) ని ‘అనువర్తన’ అని నోకియా వాడు వాడి తెలుగు ఫోనులో పెట్టేశాడు. ఇప్పుడు “అప్లికేషన్ ప్రోగ్రాం” అనువర్తిత క్రమణిక అవుతుంది. ఎలా ఉందంటారు? ఇవన్నీ సబబైన ఆలోచనలే. సందర్భోచితంగా ఏ ప్రయోగం పండుతుందో చూడాలి.

చూసారా, ఎన్ని మాటలు కూడబెట్టేమో!  కృషితో నాస్తి దుర్భిక్షం అన్నారు. వీటిల్లో ఏది బాగా నప్పుతుంది అన్న ప్రశ్న పుట్టక మానదు. దీనికి సమాధానం కావాలంటే మనమంతా ఓపికగా కూర్చుని కలనయంత్రాల గురించి సమగ్రమైన వ్యాసాలు రాయాలి. ఆ వ్యాసాలలో సాధ్యమైనంత వరకు తెలుగు మాటలని వాడి, మనం ఇక్కడ ప్రతిపాదిస్తూన్న మాటలు రకరకాల సందర్భాలలో ఎలా నప్పుతాయో ప్రయోగించి  చూడాలి. గట్టు మీద కూర్చుని మెట్ట వేదాంతం చెబుతూ ఉన్నంత సేపూ ఈత రాదు; కాలు తడపాలి, మొల బంటి నీటిలోకి  దిగాలి. అప్పుడు కాని మన ప్రతిపాదనలలోని సత్తా బయట పడదు. అందుకనే నిఘంటువులోలా మాటలకి పొడి పొడిగా అర్థాలు ఇచ్చేసి “తాంబూలాలు ఇచ్చేశాను, ఇక తన్నుకు చావండి” అని చేతులు దులిపేసుకోకుండా  నేను చేట భారతంలా ఈ వ్యాసాలు రాస్తున్నాను – ప్రయోగం చేసి చూపెట్టాలనే కోరికతో.

- వచ్చే వారం: మిథ్యా కలనం

పరిచారికలు (Servers)

కంప్యూటరు రంగంలో క్లౌడ్^ కంప్యూటింగ్^ అనే పదబంధం ఈ మధ్య వినబడుతోంది. క్లౌడ్^ కంప్యూటింగ్^ గురించి రాసే  మొదటి వ్యాసం.

పరిచారికలు అంటే ఏమిటి? కంప్యూటరు రంగంలో వీటి పాత్ర ఏమిటి? ఈ విషయాన్ని ఇక్కడ చర్చిద్దాం.

ఈ రోజుల్లో ఏకాంతంగా, ఒంటిపిల్లులులా, పని చేసే కంప్యూటర్లు తక్కువనే చెప్పాలి. ప్రతి కంప్యూటరు ఏదో ఒక వలయం (network) లో భాగమై ఉంటోంది. ఇదేమీ వింత, విడ్డూరం కాదు. మనుష్యులం మాత్రం ఏకాంతంగా, నన్ను ముట్టుకోకు అనుకుంటూ, ఉండగలుగుతున్నామా? మనం స్నేహ బృందాలలోను, సహచర, అనుచర, బృందాలలోను మెలుగుతూన్నట్లే కంప్యూటర్లు కూడ స్థానిక వలయాలు (local networks) లోను, ప్రాంతీయ (regional) వలయాలలోను, జాతీయ, అంతర్జాతీయ వలయాలలోను సభ్యత్వం కలిగి ఉంటాయి. పరిచారిక (server) అనేది ఇటువంటి వలయాలలో, ఎక్కడో ఒక చోట, సభ్యత్వం కల ఒక కంప్యూటరు. అనగా, పరిచారిక అనేది కూడా ఒక కంప్యూటరే. ఈ కంప్యూటరు ఒక వలయంలో ఉండి, ఆ వలయంలో ఉన్న ఇతర కంప్యూటర్లకి పరిచర్యలు (services) అందిస్తుంది.

ఉదాహరణకి మన పరిచారిక "దస్త్రాల పరిచారిక" (file server) అనుకుందాం. అప్పుడు ఈ పరిచారిక తనలో ఉన్న దస్త్రాలని ఇతర కంప్యూటర్లు వాడుకోడానికి వెసులుబాటు కలుగజేస్తుంది. మన దగ్గర ఉన్న పరిచారిక "ముద్రణ పరిచారిక" (print server) అనుకుందాం. అప్పుడు అది వలయంలో ఉన్న  కంప్యూటర్లు అన్నీ ఉమ్మడిగా ఒక ముద్రాపకిని (printer)  వాడుకోడానికి వెసులుబాటు కల్పిస్తుంది: ముద్రించవలసిన దస్త్రాలని ఈ ముద్రణ పరిచారిక పర్యవేక్షణలో ముద్రిస్తాము. జాల పరిచారిక (web server) జాలంలో ఉన్న జాల స్థలాలు (web sites) వద్దకి వెళ్లి అక్కడ ఉన్న సమాచారాన్ని మనకి చూపిస్తుంది. ఇలా ఎన్నో రకాల పరిచర్యలు చేయగలవు ఈ పరిచారికలు. కనుక, పరిచారిక అంటే మరేమీ కాదు; అది ప్రత్యేకమైన పనులు చెయ్యడానికి కేటాయించబడ్డ మరొక కంప్యూటరు. పరిచారిక ఒక నెట్వర్క లో ఉన్న ఇతర కంప్యూటర్లకి పరిచర్యలు అందించే కంప్యూటరు.

పరిచారకులు పరిచర్యలు అందించే యంత్రాలు కనుక వీటిని అధ్యయనం చేసేటప్పుడు ఒక ఉపమానాన్ని తరచు వాడుతూ ఉంటారు. ఈ ఉపమానాన్ని ఇంగ్లీషులో “క్లయంట్-సెర్వర్ నమూనా” (Client-Server model) అంటారు. దీనిని తెలుగులో “భోక్త-అభ్యాగతి నమూనా అనొచ్చు. పరిచర్యలు చేసే శాల్తీ అభ్యాగతి (host or server), పరిచర్యలు అందుకునే శాల్తీ భోక్త (consumer or client) అని వివరణ చెప్పుకోవచ్చు.

పరిచారిక అనేది కూడ ఒక కంప్యూటరే కనుక, పరిచారికలలో కూడ రెండు భాగాలు ఉంటాయి: స్థూలకాయం (hardware), ఆ స్థూలకాయానికి ప్రాణం పోసే నిరవాకి (operating system) అనే సూక్ష్మకాయం (software). ఈ రెండింటి మధ్య అవినాభావ సంబంధం ఉంది కనుక మనం "పరిచారిక" అన్నప్పుడు ఈ రెండు కలసి ఉన్న కంప్యూటరుని ఉద్దేశించి అయినా కావచ్చు, లేదా కేవలం నిరవాకిని ఉద్దేశించి అయినా కావచ్చు. "రామయ్య" అన్నప్పుడు ప్రాణం లేని కట్టెని సంబోధిస్తున్నామా, లేక కట్టెలో ఉన్న ఆత్మని సంబోధిస్తున్నామా, లేక రెండింటిని కలిపి సంబోథిస్తున్నామా? అలాగే ఇక్కడ కూడా. సమయానుకూలంగా అర్థం చేసుకోవాలి.  ఇప్పుడు పరిచారికలలో వాడే నిరవాకి గురించి తెలుసుకుందాం.

పరిచారికలు: నిరవాకులు

పరిచారికలా పని చేసే నిరవాకి మైక్రోసాఫ్ట్ కంపెనీ వారి Windows 2008  కావచ్చు. లేదా, Windows 2003 కావచ్చు. లేదా, మన బల్లల మీద తారసపడే Windows XP Home Edition కావచ్చు. లేదా, మరొక కంపెనీ (Apple, Redhat వగైరా) వారి సరుకు కావచ్చు. ఏది ఏమైనా, ఈ పరిచారికలో నలుగురూ సమష్టిగా వాడుకోడానికి వీలుగా ఒక సొరుగు (folder) లాంటి ఉపకరణాన్ని పెట్టి అందులో దస్త్రాలు (files) పెడితే అవి నలుగురికీ అందుబాటులో ఉంటాయి. ఉదాహరణకి ఒక ఆఫీసులో పది మంది ఉద్యోగులు ఉన్నారనుకుందాం. వీరందరు ఉమ్మడిగా వాడుకోడానికి వారికి ఒక దస్త్రపు పరిచారిక (file server) కావాలనుకుందాం. ఈ మాత్రపు చిన్న పనికి $4,000 పెట్టి Enterprise Class Windows 2008 ని కొనక్కరలేదు; చవగ్గా $2,000 తో తెమిలిపోయే Windows XP Home Edition తో పబ్బం గడుపుకోవచ్చు.

నిజానికి పరిచారికలలో రెండు రకాలు ఉన్నాయి: నాసి రకం, మేలు రకం. సాధారణంగా చిన్న చిన్న ఆఫీసులలో వాడేవి నాసి పరిచారికలు. వీటిని చవగ్గా దొరికే కంప్యుటర్లతో నిర్మించుకోవచ్చు. ఇవి అప్పుడప్పుడు సరిగ్గా పని చెయ్యకపోయినా, పాడయి రెండు రోజులు పడుక్కున్నా ఒరిగే పెద్ద నష్టం ఏమీ ఉండదు. రెండు గంటలలోనో, రోజులోనో మనిషి వచ్చి మరమ్మత్తు చేసి వెళతాడు. పెద్ద కంపెనీలలో వాడే పరిచారికలు (ఉ. రైలు, విమానం టికెట్లు అమ్మే సంస్థలలో వాడే పరిచారికలు, చిల్లర వ్యాపారాలలో ఉన్న Amazon.com, e-bay.com వంటి సంస్థలు) 24 గంటలూ, వారానికి 7 రోజులూ పని చేస్తూ ఉండాలి. ఇవి భంగపడి ఆగిపోతే కంపెనీలకి నష్టం రావడమే కాకుండా వారి పరువు, పరపతి పోతాయి. అందుకని ఈ సందర్భాలలో వాడే పరిచారికలు ఆగకుండా (non-stop) పని చేస్తూ ఉండాలి. చిన్న చిన్న సమస్యలు ఎదురైతే, పరిచారిక నడుస్తూ ఉండగానే సమస్యని పరిష్కరించ గలిగే సమర్ధత ఉండాలి; వీటిని ఆపి మళ్లా “రీబూట్” (reboot) చేయ్యడానికి సావకాశం ఉండదు. ఈ సందర్భాలలో మేలు రకం పరిచారికలు వాడతారు.

ఉదాహరణకి Windows 2008 అనే నిరవాకి నియంత్రణలో నడిచే కంప్యూటరు మేలు రకం పరిచారిక. ఇది 10,000 మంది వాడుకరులకి ఒకేసారి (simultaneously) పరిచర్యలు చెయ్యగలదు. కనుక  కంప్యూటరు స్థూలకాయం మీద కూర్చుని పని చేసే ఈ నిరవాకి చాల సమర్ధవంతం అయినదీ, రాటూపోట్లకి ఓర్చుకోగలిగేదీ అయి ఉండాలి. ఇటువంటి మేలు రకం నిరవాకులని వాడడం తేలిక కాదు; ఇవి మన ఇళ్లల్లో వాడుకునే బల్ల మీద కంప్యూటరులు, ఉరోపరులు (laptops) లొంగినంత తేలికగా లొంగవు. ఎందుకంటే చిన్న కంప్యూటర్లలో ఉండే నిరవాకులు వాడుకకి అనువైన ఎన్నో హంగులతో, వాడుకరులకి తేలిగా ఉపయోగపడాలన్న గమ్యంతో, వస్తాయి. ఈ రకం హంగులు ఎక్కువ అవుతూన్న కొద్దీ నిరవాకి భద్రతకి  భంగం వాటిల్లే ప్రమాదం ఉంది. (చూడండి, ఎన్నో హంగులతో వచ్చే కారులు పాడయే అవకాశాలు ఎక్కువ!) అందుకని మేలు రకం పరిచారికలలో హంగులు తక్కువ ఉంటాయి. ఉదాహరణకి, గంటలు, బూరాలతో విరాజిల్లే పంచరంగుల గ్రాఫికల్ యూజర్ ఇంటర్ఫేస్ (GUI) కి బదులు సాదాసీదాగా ఉన్న కమేండ్ లైన్ ఇంటర్ఫేస్ (Command Line Interface) మాత్రమే ఉంటుంది. కొత్త హంగులు చేర్చినప్పుడల్లా కొత్త దోషాలు చొరబడే సావకాశం ఉంటుంది. ఉదాహరణకి మీ కంప్యూటరు మీద Flash ప్రతిష్ఠ చేస్తే ఆటలు ఆడుకుందుకి సదుపాయంగా ఉంటుంది. కాని, ఆ Flash లాంటి ఉపకరణాల్లో భద్రతా లోపాలు ఉంటాయి. చెప్పొచ్చేదేమిటంటే Windows NT Desktop తో పోల్చితే Windows 2008 వంటి పరిచారకిని వాడడం కష్టం – హంగులు ఉండవు కనుక. ఇదే గమనిక లినక్స్ (Linux) యెడల కూడా వర్తిస్తుంది.  అందుకనే పరిచారికలతో పనిచెయ్యడానికి “ప్రోగ్రాములు” రాయడంలో ప్రావీణ్యత ఒక ప్రత్యేక అర్హతగా పరిగణిస్తారు.

పరిచారిక: స్థూలకాయం

నిజానికి ఏ చవకబారు కంప్యూటరునో కొనుక్కుని పట్టుకొచ్చి, దానిని వలయంలో పడేసి, దానిమీద ఒక నిరవాకిని ఎక్కించి, పరిచారికలా వాడేసుకోవచ్చు. ప్రత్యేకించి ఖరీదైన స్థూలకాయం  అక్కర లేదు. కాని, మేలు రకం పరిచారికల నిర్మాణానికి మేలు రకం నిరవాకులని  వాడినట్లే, మేలు రకం పరిచారికల నిర్మాణానికి ప్రత్యేకమైన స్థూలకాయాలు వాడతారు. ఈ సందర్భంలో స్థూలకాయాలని ఎంచుకునేటప్పుడు ముఖ్యంగా చూసుకోవలసిన అంశాలు:

(1) కలన కలశం (processor): మనం కంప్యూటరుకి ఇచ్చే ఆదేశాలు ఆచరణలో పెట్టేది ఈ కలశంలోనే. కనుక ఇలాంటి కలశాలు ఎక్కువ ఉన్న కొద్దీ కంప్యూటరు కలన సామర్ధ్యం (ఉ. జోరు) పెరుగుతుంది. కంప్యూటరు పని చేసే జోరు కంప్యూటరులో ఉన్న గడియారం జోరు మీద కూడ ఆధారపడి ఉంటుంది. కంప్యూటరు పని చేసే జోరు దాని నిర్మాణశిల్పం (architecture) మీద కూడ ఆధారపడి ఉంటుంది. ఈ రోజుల్లో వచ్చే కలశాలు బహు-పెడలు (multi-core) తో ఉంటున్నాయి కనుక ఇవి పూర్వకాలంలో వచ్చే ఒంటి-పెడ (single-core) కలశాల కంటె ఎక్కువ పని చెయ్యగలవు. (ఉ. ఒంటి గుర్రం జట్కా కంటె నాలు గుర్రాల రథం సమర్ధవంతం అయినట్లు.) అంతే కాకుండా పెక్కు పెడలు ఉంటే ఒక క్రమణికలో వివిధ మార్గాల (multiple threads) వెంబడి ఏకకాలంలో (simultaneous)  కలనం కొనసాగించడానికి వీలు పడుతుంది; ఒకొక్క పెడ గుండా ఒకొక్క కలన మార్గం ప్రయాణించవచ్చు. ఉదాహరణకి, ఇంటెల్ కంపెనీవారు తయారుచేసే Xeon కుటుంబంలో ఇటువంటి బహు-పెడలు (cores) ఉన్న కలన కలశాలు ఉంటున్నాయి.

(2) (Solid State Storage Device): కలశం సమర్ధవంతం అంటే ఏమిటి? కేవలం జోరుగా కలనం చేసే కలశం విడియో ఆటలలో ఉపయోగపడినంత బాగా అన్ని అనువర్తనాలకీ ఉపయోగపడదు. పరిచారిక చేసేది ఎక్కువగా దస్త్రాల పంపిణీ అయితే కొట్లోకి వెళ్లి రావడం జోరుగాను, సమర్ధవంతంగానూ జరగాలి. ఇది కలన కాలం కాదు, ప్రయాణించే కాలం. ఇటువంటి సందర్భాలలో గుండ్రంగా తిరిగే చట్రాల కొట్టు కి బదులు చలనం లేని Solid State ఉపకరణాలు మెరుగుగా ఉపయోగపడతాయి.

(3) RAID – Redundant Array of Independent Disks: నాలుగైదు భౌతికమైన ఉపకరణాలని అనుసంధించి ఒక తార్కిక ఉపకరణంగా అమర్చే పద్ధతి ఇది. అనగా, ఉదాహరణకి 5 చట్రాలని పేర్చి, ఆ అయిదింటిమీదా దత్తాంశాల నకళ్లని సర్వసమానంగా ఉండేలా దాచవచ్చు. అప్పుడు ఒక చట్రం మీద రాస్తూన్నప్పుడు, సమాంతరంగా, మరొక చట్రం మీదనుండి చదవ వచ్చు. ఇక్కడ ఇంత కంటె లోతుగా చెప్పదలుచుకోలేదు.

(4) చర్విత చర్వణమైన (అనావశ్యకమైన) విద్యుత్ సరఫరా (Redundant Power Supply):
పరిచారిక ఉండే పెట్టె లోపల విద్యుత్ సరఫరాకి కేటాయించిన స్థలంలో మూడు విద్యుత్ సరఫరా వనరులు (3 power supplies) పడతాయి. వీటిలో ఒకటి భంగపడినా మిగిలిన రెండు దన్నుగా నిలుస్తాయి కనుక భంగపడ్డ విద్యుత్ వనరుల పెట్టె (module) ని బయటకి లాగేసి కొత్తది జొప్పించవచ్చు – పరిచారికని ఆపనవసరం లేకుండా. దీన్ని “వేడి మార్పు” (hot swapping) అంటారు. 

 (5) తప్పులని సరిచేసే సంక్షిప్త లిపితో ఉన్న కొట్టు (Error Correcting Code RAM  or Self-testing RAM): ఇలాంటి హంగులు అన్నీ కావాలంటే తడిపి మోపెడు అవుతుంది కనుక ఎవరికి కావలసిన హంగులు వారు కొనుక్కుంటారు. టూకీగా ఇదీ పరిచారికల కథ.

ముక్తాయింపు

ముక్తాయింపుగా - కంప్యూటరు రంగంలో పరిచారిక (server) అంటే --

• స్థూలకాయం దృష్టితో: పరిచారిక అనేది ఒక వలయంలో ఉన్న కంప్యూటర్లు అన్నింటిలో ఎక్కువ పెద్దదీ, శక్తిమంతమైనదీ, పెద్ద కొట్టు (కోఠీ) ఉన్నదీ, పరిచారిక సూక్ష్మకాయం (server software) నివసించడానికి అభ్యాగతి (host) వలె ఉంటూ, ఆ వలయంలో ఉన్న మిగిలిన కంప్యూటర్లకి (clients) ఉమ్మడి పరిచర్యలు (shared services) అందించేది. ఉమ్మడి పరిచర్యలు కి ఉదాహరణలు: అంతర్జాలంతో లంకె కలపడం, దస్త్రాలని ముద్రించడం వగైరా. ఈ పరిచర్యలకి చేసే పరిచర్యని ప్రతిబింబించేలా పేర్లు పెడతారు. ఉదాహరణకి దస్త్ర పరిచారిణి చేసే పనులు: దస్త్రాలని పుచ్చుకోవడం, పంపడం, దాచడం. జాల పరిచారిణి జాల పుటలని దాచి, అడిగిన వారికి చూపించడం. టపా పరిచారిణి ఇ-టపాలని పంపడం, అందుకోవడం, దాచడం, మరొకరికి రవాణా చెయ్యడం, వగైరా.

• సూక్ష్మకాయం దృష్టిలో: పరిచారిక అనేది ఒక క్రమణిక (program). “భోక్త-అభ్యాగతి" (క్లయంట్-సెర్వర్) స్థాపత్యశిల్పంలో అభ్యాగతి వైపు ఉండే భాగం. ఈ భాగం చెయ్యవలసిన ముఖ్యమైన పనులు: (1) కేంద్రీకరణ (centralization). సాధారణంగా వలయంలో ఉన్న కంప్యూటర్లు అన్నింటిలో పెద్దదిగా ఉండి, కేంద్ర స్థానంలో ఉన్న కంప్యూటరు మీద నివసిస్తుంది. (2) అడిగే వరకు ఏ పనీ చెయ్యదు (passivity). (3) (continuous operation) సతతం, విశ్రాంతి లేకుండా పని చేస్తూనే ఉంటుంది, లేదా పని చెయ్యడానికి తయారుగా ఉంటుంది. (4) (background operation) నేపథ్యంలో ఉండి పని చేస్తుంది. అతిథిలో ఉన్న క్రమణికల ద్వారా తప్ప సంభాషించదు. (5) (simultaneous operation) ఎంతమంది అతిథులు ఒకేసారి పరిచర్యలు కావాలని అడిగినా అంతమందికీ ఒకేసారి పరిచర్యలు అందిస్తుంది.

వికీపీడియాలో వేమూరి_నిఘంటువు_(ఇంగ్లీషు-తెలుగు)

వికీపీడియాలో వేమూరి_నిఘంటువు_(ఇంగ్లీషు-తెలుగు)

ఎప్పుడో 1967 లో మొదలు పెట్టి ఇప్పటివరకు సంకలించుకుంటూ వస్తున్న నా నిఘంటువుని అందరికీ అందుబాటులో ఉండాలని తెలుగు వికీపీడియాలో పెట్టేను.  ఈ దిగువ లంకె నొక్కితే (లేదా కాపీ చేసి మీ విహారిణిలో ఉంచితే) మీకు ఈ  నిఘంటువు కనిపించాలి. లేకపోతే తెలుగు వికీపీడియాలోకి వెళ్లి అక్కడ ఉన్న "వెతుకు" పెట్టెలో "వేమూరి నిఘంటువు (ఇంగ్లీషు-తెలుగు)" అని వర్ణక్రమ దోషం లేకుండా టైపు చేస్తే కనిపించాలి. 

https://te.wikipedia.org/wiki/వేమూరి_నిఘంటువు_(ఇంగ్లీషు-తెలుగు)

ఈ  నిఘంటువు నేపథ్యం, చరిత్ర కొద్దిగా చెబుతాను. నేను సైన్సుని తెలుగులో రాసే సందర్భాలలో ఇంగ్లీషు మాటలకి సమానార్థకాలైన తెలుగు మాటలు బుర్రకి తట్టక చాల ఇబ్బంది పడేవాడిని. అందుకని నాకు అవసరమైన మాటలకి అర్థాలు దొరికినప్పుడల్లా కాగితాల మీద రాసుకుని దాచుకునేవాడిని (1967 లో సంగతి). తరువాత "వర్డ్ ప్రోసెసర్లు" వచ్చేయి. వాటి సహాయంతో నేను సేకరిస్తున్న మాటల జాబితాని కంప్యూటర్లో ఎక్కించడం మొదలు పెట్టేను. క్రమేపీ  జాబితా పెరిగి పద్దదయింది. అప్పుడు దానిని English-Telugu & Telugu-English Dictionary and Thesaurus అనే పేరుతో Asian Educational Services (New Delhi) పుస్తక రూపంలో 2002 లో ప్రచురించేరు. ఇది ఇప్పుడు బజారులో దొరుకుతోంది. ఈ  నిఘంటువులోని ఇంగ్లీషు-తెలుగు భాగాన్ని  అప్పట్లోనే sahiti.org లో ఉంచేను.

గత 12 ఏళ్లల్లోను ఈ  నిఘంటువు పొడుగు పెరిగింది. ఎన్నో కొత్త మాటలు చేర్చేను. అచ్చులో దోర్లిన తప్పులని సరి చేసేను. అక్కడక్కడ బొమ్మలు కూడ అతికించేను. ఇప్పుడు ఈ  కొత్త నిఘంటువులోని  ఇంగ్లీషు-తెలుగు భాగాన్ని  తెలుగు వికీపీడియాలో పెట్టేను.

ఈ ఇంగ్లీషు మాటకి అర్థం చెప్పడానికి బదులు సమానార్థకమైన తెలుగు మాటలు ఇవ్వడానికి పెద్ద పీట వేసేను. వీలున్నప్పుడు ఒక సారి చూడండి. తప్పులు కనిపిస్తే చెప్పండి. ఇంకా మెరుగు పరచడానికి సలహాలు ఇవ్వండి. ధన్యవాదాలు.

• వేమూరి వేంకటేశ్వరరావు (సెప్టెంబరు 2015)

విశ్వస్వరూపం - నా కినిగె పుస్తకం

నేను ఇదివరలో, ఈ లోలకం బ్లాగులో, విశ్వం యొక్క స్వరూప స్వభావాల గురించి అడపా తడపా కొన్ని వ్యాసాలు రాసేను. ఇవే కాకుండా ఈమాట అంతర్జాల పత్రికలో కూడ కొన్ని వ్యాసాలు రాసేను. వాటన్నిటినీ కూడగట్టి, సమన్వయ పరచి, అవసరమైన చోట్ల తిరగ రాసి, అవసరమైనిపించినప్పుడల్లా కొత్త పదార్థం చేర్చి ఈ పుస్తకాన్ని రూపొందించేను. గణిత సమీకరణాల జోలికి పోకుండా ఉపమానాలు, బొమ్మలు ఉపయోగించి చెప్పదలుచుకున్నది చెప్పేను.

ఋగ్వేదకాలానికి ముందు నుండీ మానవుడు ఆకాశం వైపు చూస్తూనే ఉన్నాడు. చూసి ఈ సృష్టి గురించి దీర్ఘంగా ఆలోచించేడనటానికి దాఖలాలు ఉన్నాయి. కాని గత వంద సంవత్సరాలలో సృష్టి గురించి మన అవగాహన విస్తారంగా పెరిగింది. ఆ అవగాహనని పాఠకుల ముందు ఉంచడానికి చేసిన ప్రయత్నమే ఈ పుస్తకం.

గతంలో నండూరి రామమోహనరావు గారు రాసిన “విశ్వరూపం” కీ ఈ పుస్తకానికీ పేరులోనే పోలిక తప్ప పుటలు తిరగెయ్యడం మొదలు పెట్టిన తరువాత పోలిక కనిపించదు. ఆ పుస్తకం రాసిన నాటి నుండి నేటి వరకు మన అవగాహన పరిధి బాగా పెరిగింది. ఎన్నో కొత్త విషయాలు తెలుసుకున్నాం. కనుక ఆ పుస్తకం చదివిన వారు మళ్లా ఈ పుస్తకం చదవటం ఎందుకని అనుకోవద్దు.

ఈ పుస్తకం కినిగె వారి వద్ద (kinige.com) కేవలం ఇ-పుస్తకం రూపంలోనే దొరుకుతుంది.

- వేమూరి